به نقل از «ایرنا»

رسوایی مرگ خاشقچی؛ بحران آینده قدرت ولیعهد عربستان

تاریخ انتشار: ۳۰ مهر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۱۸۳۶۸۶

تهران-ایرنا- مرگ «جمال خاشقچی» روزنامه نگار و منتقد حکومت سعودی، توانایی «بن سلمان» ولیعهد عربستان را در حفظ قدرت در همه سطوح حکومت سلطنتی عربستان زیر سوال برده و بشدت به اعتبار وی در داخل و خارج به عنوان اصلاح طلبی که به دنبال مدرنیزه کردن کشورش می باشد، لطمه زده است.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، عربستان پس از 17 روز از ماجرای ناپدیدشدن خاشقچی تصدیق کرد که وی کشته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بن سلمان یک روز پس از این که این منتقد حکومت برای ارائه مدارکی به کنسولگری عربستان در استانبول رفت و دیگر خبری از او نشد، به شبکه خبری بلومبرگ گفت خاشقچی با پای خود کنسولگری را ترک کرده است. اکنون دولت عربستان می گوید خاشقچی بعد از مشاجره با برخی افراد در کنسولگری که به رویارویی فیزیکی منجر شد، کشته شده است.
تبعات گسترده ناشی از مرگ خاشقچی روزنامه نگار سعودی مستقر در واشنگتن ابهاماتی را درباره توانایی بن سلمان در داخل برای حفظ قدرت در همه سطوح حکومتی و یا احتمال جایگزین کردن او از سوی پدرش یا حتی رقبایش برانگیخته است.
این درحالیست که واکنش کُند بن سلمان به این رسوایی، در بحبوحه درز اطلاعاتی از سوی مقامات ترکیه درباره مرگ خاشقچی و گزارش های ادعایی درباره شکنجه و مثله کردن او، بشدت شهرت و اعتبار ولیعهد عربستان در داخل و خارج را که از زمان روی کار آمدن مدعی تغییر در نظام سنتی عربستان و مدرنیته کردن آن بود، خدشه دار کرده است.

** زیر سوال رفتن انگیزه های ملک سلمان
«پل سالیوان» کارشناس مسائل خاورمیانه در مرکز مطالعات امنیتی دانشگاه جرج تاون، معتقد است که ملک سلمان خود را با این تفکر که می تواند برای پیشبرد اهدافش بلوف بزند، احاطه کرده است. احتمالا فشارها و تلاش ها در کانون قدرت عربستان برای محک زدن انگیزه های او افزایش خواهد یافت.
هر گونه نشانه ای درباره احتمال محدود کردن قدرت او از سوی ملک سلمان پادشاه 82 ساله عربستان می تواند طرح های جاه طلبانه ولیعهد جوان عربستان را زیر سوال ببرد. چنین طرح هایی شامل اصلاح اقتصاد عربستان و سیاست خارجی تهاجمی این کشور است که عربستان را در باتلاق جنگ یمن و اختلافات مالی و دیپلماتیک با قطر گرفتار کرده است.
اقدامات جدید ملک سلمان مسئولیت مهمی را بر دوش بن سلمان قرار داد: نظارت بر کمیته مسئول بازسازی اداره اطلاعات پادشاهی عربستان که در رابطه با مرگ خاشقچی مرتکب اشتباه شد.
گروه اروسیا روز جمعه درگزارشی در این زمینه این تصمیم پادشاه عربستان را چنین ارزیابی کرد که این مساله نشان می دهد ملک سلمان هنوز هم روند جاری جانشینی را مناسب می داند اما او به دنبال اصلاح روند کنونی است. چنین روندی نشان می دهد که ملک سلمان بعد از این که برای مدتی بن سلمان به عنوان حاکم کشور قلمداد می شد، قصد ورود برای حل این بحران را دارد.
«جیمز ام دورسی» کارشناس مسائل خاورمیانه در دانشگاه صنعتی نانیانگ سنگاپور، گفت: آنچه که در حال رخ دادن است، تلاش برای کاستن از اختیارات ولیعهد عربستان البته به طور غیر رسمی است. خانواده سلطنتی و جامعه تجاری به بهانه این که امور خوب پیش نمی روند، تلاش های زیادی را در این زمینه بکار بسته اند و پادشاه عربستان باید مسئولیت بیشتری را برعهده بگیرد.
با این حال، برخی درون خانواده سلطنتی عربستان را همچون یک جعبه سیاه توصیف می کنند که امکان پیش بینی آن وجود ندارد. به طور معمول خاندان آل سعود در جریان بحران ها متحد می شوند اما این بار اوضاع فرق می کند: ولیعهد 33 ساله عربستان دیگر اعضای خانواده سلطنتی را در تلاش برای حفظ قدرت از طریق بازداشت دیگر شاهزادگان به بهانه سرکوب ادعایی فساد آزرده خاطر کرده و برخی دیگر از اعضای ارشد خاندان سلطنتی را به حاشیه رانده است.

**جانشینان احتمالی بن سلمان
تعداد نامزدهایی که ممکن است به عنوان گزینه جانشین بن سلمان مطرح باشند، معدود است: «محمد بن نائف» ولیعهدسابق و خالد بن سلمان برادر ولیعهد عربستان از نامزدهای احتمالی هستند. بن خالد سفیر آمریکا در عربستان است که بعد از ناپدیدشدن خاشقچی بلافاصله به عربستان بازگشت.
با این حال «نیل پاتریک» محقق و کارشناس امور خاندان سعودی می گید: نمی توانم گزینه های قابل قبولی را ببینم. روی کار اوردن محمد بن سلمان به منزله شکست کامل برای ملک سلمان است. انتصاب برادر کوچکتر محمد سلمان ممکن است ابهاماتی را درباره خروج واقعی بن سلمان از قدرت برانگیزد.

** فشارهای خارجی بر ولیعهد عربستان
نتایج تحقیقات عربستان درباره مرگ خاشقچی نمی تواند فشار بر دولت «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا را کاهش دهد. هر چند ترامپ روایت سعودی ها را معتبر دانسته است قانونگذاران هر دو حزب اصلی در آمریکا تحقیقات سعودی را بعد از تهدید تحریم ریاض، زیر سوال بردند.
«باب کورکر» سناتور جمهوری خواه و رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در توئیتی نوشت: روایت سعودی ها درباره ناپدیدشدن خاشقجی هر روز تغییر می کند، بنابراین نباید روایت جدید آنها را معتبر دانست.
وی روز یکشنبه در گفت و گو با سی ان ان، ولیعهد عربستان را در این قتل مقصر دانست و گفت او باید تاوان بپردازد.
«رند پال» عضو کمیته روابط خارجی سنای آمریکا پا را از این هم فراتر گذاشت و شامگاه یکشنبه به وقت محلی در گفت و گو با شبکه خبری فاکس نیوز وابسته به مقامات کاخ سفید گفت به هیچ عنوان ادعاهای سعودی در مورد قتل جمال خاشقچی را باور نمی کند و لازم است که آمریکا فروش اسلحه به ریاض را متوقف کند.
وی حتی گفت بن سلمان باید قتل خاشقچی را مدیریت کرده باشد و صراحتا می گویم او باید برود.
روایت سعودی ها بعید است کشورهای جهان و رهبران تجاری را که از حضور در یک کنفرانس بین المللی سرمایه گذاری در ریاض پا پس کشیده اند، قانع کند.
آنچه که سعودی ها درباره مرگ خاشقچی گفتند، همچنین به کام پایتخت های اروپایی خوش نیامد و دولت های انگلیس، فرانسه و آلمان با صدور بیانیه مشترکی عنوان کردند که «هیچ چیز نمی تواند این قتل را توجیه کند» و خواستار شفاف سازی فوری شدند.
پاتریک کارشناس مذکور در بالا پیش بینی کرده که اکنون بن سلمان ممکن است به مشروعیت پدرش تکیه کند و با توجه به این که گزینه قابل قبولی برای جایگزینی دارد، بتواند قدرتش را حفظ کند.

**کاهش اعتماد به عربستان
بحران خاقشچی حتی اگر به برکناری بن سلمان از قدرت منجر نشود، اعتماد سرمایه گذاران به این کشور به عنوان محلی برای فعالیت را کاهش داده است.
به گفته تحلیلگران، این بحران ضربه ای مهلک به تلاش های بن سلمان برای قانع کردن جهان درباره اعتبار کشورش به عنوان محلی برای امضای معاملات تجاری به منظور پیشبرد طرح های اصلاحاتی اش بوده است.
اتهامات عربستان در خصوص سرنوشت خاشقچی فشارهای سیاسی برای منزوی کردن این کشور را افزایش داده است.

**گمانه زنی خروج بن سلمان از قدرت
در حالی که برخی سناتورهای آمریکایی داستان سعودی ها را درباره کشته شدن خاقشچی در یک نزاع فیزیکی در کنسولگری توهین آمیز دانسته اند، یک سناتور آمریکایی به صراحت گفته است که بن سلمان باید برود زیرا هیچ اتفاقی در عربستان بدون اطلاع وی رخ نمی دهد.
لیندسی گراهام با اذعان بر این که او بزرگترین مدافع سعودی ها در سنا بوده است گفت، ولیعهد عربستان در قتل خاقشچی نقش داشته و اکنون از من انتظاردارد آن را نادیده بگیرم. احساس می کنم بن سلمان از من سوء استفاده می کند.
«برنی سندرز» سناتور آمریکایی در توئیتی نوشت: بسیاری از آمریکایی در دفاع از دمکراسی جنگیدند و کشته شدند. نمی توانیم رئیس جمهوری داشته باشیم که یک حاکم قاتل را به عنوان «فردی قوی» که کشورش را واقعا دوست دارد، تحسین می کند.
با افزایش شکاف بین ترامپ و قانونگذاران هم حزبی اش اکنون باید دید فشارها در داخل واشنگتن، ترامپ را که تاکنون نشان داده برای حفظ منافع مالی خود حاضر است از این نقض آشکار حقوق بشر چشم بپوشد، وادار می کند تا در مراواده با ولیعهد عربستان تجدید نظر کند یا چالش های داخلی در عربستان آینده قدرت ولیعهد جوان این کشور را تغییر می دهد.
«جوزف کچیچیان» ازکارشناسان مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی ملک فیصل در عربستان معتقد است؛ در داخل عربستان فقط یک نفر وجود دارد که می تواند محمد بن سلمان را به چالش بکشد و آن هم پدرش ملک سلمان است.
وی افزود: اما پادشاه عربستان نه تنها ممکن است مساله خاشقچی را لکه ننگی برای اعتبار و شهرت فرزندش قلمداد کند بلکه تاثیر آن بر تداوم برنامه اصلاحاتی موسوم به چشم انداز 2030 را که بن سلمان آغازگر آن بوده است، مدنظر داشته باشد.
برخی سلامت روان ملک سلمان را برای درک همه آنچه که اتفاق افتاده زیر سوال برده اند. «مداوی الراشد» استاد مدرسه اقتصاد لندن و نویسنده چند کتاب درباره عربستان در این زمینه گفت: برخی نگران وضعیت سلامت روان ملک سلمان هستند آیا او واقعا در شرایطی است که در اواخرعمر خود چنین تصمیماتی را اتخاذ کند؟
برخی از مخالفان ولیعهد عربستان امیدوارند شاهزاده احمد بن عبدالعزیز برادر 73 ساله ملک سلمان تخت پادشاهی را به چالش بکشد. منتقدان ولیعهد عربستان ماه گذشته هنگامی که احمد بن عبدالعزیز در جمع معترضان جنگ یمن در لندن سخنرانی کرد، جشن گرفتند.
وی در سخنانی گفت: این جنگ چه پیامدی برای ال سعود دارد. پادشاه عربستان و ولیعهد او مسئول هستند.
این مقام سعودی در پاسخ به پرسشی درباره جنگ یمن گفت امیدوارم این وضعیت هر چه زودتر تمام شود. منتقدان ولیعهد عربستان در اینترنت به او ابراز وفاداری کردند اما وی مدعی شد که تفسیر غلطی از اظهاراتش ارائه شده است. او در لندن بسر می برد و از بازگشت به کشورش واهمه دارد.
اروپام**9158**1485

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي مرگ خاشقچي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۱۸۳۶۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو سنای آمریکا: سنا توافق با عربستان را بدون سازش با اسرائیل تصویب نمی‌کند

یک عضو ارشد مجلس سنای آمریکا مدعی شد که این مجلس توافق امنیتی میان عربستان و آمریکا را بدون عادی‌سازی رابطه میان ریاض و تل‌آویو تصویب نخواهد کرد.

به گزارش فارس؛ لیندسی گراهام که از حامیان سرسخت رژیم اسرائیل است در گفتگو با پایگاه «جوئیش‌اینسایدر» گفت که سعودی‌ها هیچ رفتاری که حاکی از تمایل آن‌ها برای توافق با آمریکا بدون سازش با اسرائیل باشد نشان نداده‌اند. 

دولت آمریکا به ریاست «جو بایدن» از مدت‌ها پیش به دنبال عادی‌سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل به عنوان ادامه توافقاتی است که در دولت دونالد ترامپ به «توافقات ابراهیم» معروف شد. 

عربستان سعودی به عنوان بخشی از این توافق خواستار امضای یک قرارداد دفاعی-امنیتی با آمریکا است. ریاض علاوه بر این، برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل خواستار متعهد شدن اسرائیل به مسیری برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین است.

کانال عصر ایران در تلگرام